Değişik Üniversitelerde araştırma konusu yapılan ve Mardin yöresinde uzun yıllar öncesinden yaygın olarak kullanılan “İKŞUT” ya da ‘Küsküt’ bitkisi tedavi edici özellikleriyle bölgede yaygın olarak kullanılmaktadır.
Mardin ve yöresinde kültürün bir parçası haline gelmiş olan “İKŞUT” ya da ‘Küsküt’ bitkisi Yörede özellikle karaciğer rahatsızlıklarının, yeni doğan bebek ve annelerin fizyolojik sarılık tedavisinde uygulanan bu bitkisel drog yöreyle ve kültürüyle özdeşleşmiştir.
Diüretik idrar söktürücü, koleretik safra akımı düzenleyici, antiflatulan bağırsak gazlarını giderici, vülnerer yaralann iyileşmesini sağlayıcı klorofilsiz bir asalak bitki cinsi.Fulya, kekik, yonca veya ısırgan otu üzerine sarılıp büyür. Bitki genç iken tohumdaki besleyici maddeleri çabucak bitirip tüketir. köksüzdür.Sapları pembe renklidir.Yaprakları ise renksiz pullar halinde kısır kalmıştır. Asalak bitki, komşusu olan bitkiye saplarıyla tutunmak zorundadır. Destek alacağı böyle bir bitkileri dikkatle arar, bulur. Topraktan çıkar çıkmaz spiral biçiminde büyümeye başlar. Bir destek bulduğu anda kendini kurtarmış sayar.Eğer böyle bir destek bulmazsa kendi kendini yemeye başlar.Genç bitki, sapının alt bölümlerini ölümle başbaşa bırakır ve buradaki organik maddelerle beslenerek yeniden destek aramaya koyulur. Desteği bulur bulmaz ona bütün kuvvetiyle sarılır ve emici hortumlarını geçirir.Zengin bir etnik yapıya sahip olan ülkemizde, diğer yörelerde bilinmelerine rağmen bazı bitki türlerine verilen yerel isimler o bitkileri “Efsane” konumuna taşımıştır.
Yörede doğadan toplanan, yerel aktar ve baharatçılarda şifa amacıyla bu drogun kaynağı uzun zamandan beri araştırma konusu olsa da sadece kurutulmuş, bir kısmı toz olan herbasının elde edildiği bitkinin tanımlanmasını imkânsız kılmıştır. “İkşut” bitkisini doğal yetişme ortamında görmek ve yöredeki kullanımları konusunda daha detaylı bilgilere ulaşmak amacıyla Mardin iline teknik geziler yapılmıştır.
Mardin ve yöresinde geçmişten günümüze önemini yitirmeyen ve hatta o yörenin kültürünün bir parçası haline gelmiş olan “İKŞUT” bitkisi , Yörede özellikle karaciğer rahatsızlıklarının tedavisinde halk ilacı olarak kullanılan, yeni doğan bebeklere ve annelerine fizyolojik sarılık tedavisi için uygulanan bu bitkisel drog yöreyle ve kültürüyle özdeşleşmiştir.
Mardinlilerin, başka illerde yaşayan veya Mardin’i çeşitli amaçlarla ziyaret edenlerin merak konusu olmuştur “İkşut”. Yörede belirli kişiler tarafından doğadan toplanan, yerel aktar ve baharatçılarda şifa amaçlı satılan ve halk tarafından kullanılan bu drogun kaynağı uzun zamandan beri araştırma konusu olsa da aktar ve baharatçılarda sadece kurutulmuş, bir kısmı toz olan herbası bulunan drogun elde edildiği bitkinin bu haliyle tanımlanması neredeyse imkânsızdır. Bu durum bitkinin farklı bitkilerle karıştırılmasına yol açabileceği gibi, yapılan yanlış tahminlerin de telafi edilemeyecek sağlık sorunlarını beraberinde getirmesi kaçınılmaz olacaktır. “İkşut” bitkisi konusunda doğru bilgilere ulaşmak, bitkiyi doğal yetişme ortamında görmek ve yöredeki kullanımları konusunda daha detaylı bilgilere ulaşmak amacıyla Mardin iline teknik geziler yapılmıştır. Yapılan bilimsel incelemeler sonucunda; gerek Mardin yöresinde gerekse ülkemizde ‘Şifalı Bitkiler’ konusunda çalışan bilim insanları ve ilgi duyanlar arasında merak edilen, bu efsane bitkinin aslında tarımsal üretimde hiç arzu edilmeyen ve parazit bir bitki olan Küsküt (Cuscuta sp.) olduğu tarafımızca alınan herbaryum örneklerinin analizi ve teşhisiyle tespit edilmiştir.
KAYNAKLAR;Nazım ŞEKEROĞLU1*, Ufuk KOCA2 , Seval Aknil MERALER1(Geleneksel Bir Halk İlacı: İkşut)
