YRP Genel Başkan Yardımcımız ve İstanbul Milletvekili Doğan Bekin, Pamuk üreticilerinin üretimlerini sürdürebilmeleri için teşviklerin ve devlet desteklerinin artırılmasına yönelik TBMM Başkanlığına yazılı soru önergesi verdi.
Doğan BEKİN
İstanbul Milletvekili
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI'NA
Aşağıdaki sorularımın Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim YUMAKLI tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını, Anayasa'nın 98. ve Türkiye Büyük Millet Meclisi içtüzüğünün 96'ncı maddeleri gereğince saygılarımla talep ederim. 23.12.2025
Doğan BEKİN
İstanbul Milletvekili
Eylül ayında açıklanan raporda 2025-2026 sezonunda Türkiye'nin lif pamuk üretiminin 700 bin ton olacağı tahmin edilmişken yeni raporda bu üretim güncellenerek 665 bin ton olarak açıklanmıştır. Pamuk üreticisi artan üretim maliyetler karşısında daha düşük fiyatla ürününü satmak zorunda kalmıştır. Piyasa kaynakları, sübvansiyonun dönüm bazından kilogram bazına çevrildiğinde kütlü pamukta kilo başına yaklaşık 2,20 lira (~ 5 sent/kg) olduğunu belirtilmiştir. Piyasa kaynaklarına göre, 2025/2026 pazarlama yılı için kütlü pamuk üretim maliyeti kilo başına 25 ila 28 lira (~ 59 ila 68 sent/kg) arası olup hasat sezonunda kütlü pamuk fiyatları kilo başına 26 ila 31 lira (~ 61 ila 73 sent/kg) arasında olmuştur. Bu, çiftçiler için çok düşük veya hiç kâr marjı olmadığı anlamına gelmektedir. Üretici fiyatın düşük, desteklerin yetersiz olmasıyla beraber son birkaç yıldır yaşanan kuraklık ve su sorunu nedeniyle pamuk üretiminden vazgeçmektedir. Ayrıca, bazı bölgelerde pamuk kurdu sorunları ve köklerle ilgili bazı zararlılar nedeniyle verim düşüşleri yaşanmıştır. Ülkemizde pamuk üretiminde önemli yerlere sahip olan Ege'de pamuk yerine buğday, ayçiçeği gibi ürünler tercih edilirken, Güneydoğu Anadolu'da ise pamuk yerine buğday ve yer fıstığı gibi ürünler ekilmeye başlanmıştır. Buna bağlı olarak tekstil ve hazır giyimde kapanan, iflas eden veya Mısır gibi ülkelere taşınan firma sayısında büyük artışlar yaşanmaktadır. Üreticinin pamuk üretiminden vazgeçmesiyle iç piyasada talebi karşılamak için pamuk ithalatına başlamaktadır. Türkiye'nin büyüyen ithalat pastasından pay almak için, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Brezilya adeta yarışırken, ülkemiz pamuk ithalatında ABD ve Brezilya'yı geçerek ilk sıralara yerleşmiştir. Yerli çiftçilerimize üretimi sürdürmeleri için pamuk üretimine verilen sübvansiyonların artırılması ve yeni devlet destekleriyle pamuk tarımına teşviklerin yapılması ülke ekonomisi için büyük önem arz etmektedir.
Bu bağlamda;
1-Türkiye genelinde 2025-2026 yılları için pamuk üretiminde % kaç azalma olacağı öngörülmektedir?
2-2024-2025 yılı toplam pamuk üretim miktarının azalmasının temel nedenleri nelerdir? Bu düşüşün ulusal pamuk üretimine ve tekstil sanayisine yansımalarını yönelik ilgili Bakanlıklarla koordinasyon halinde çalışarak bir analiz yapılmış mıdır?
3-Pamuk üreticilerine dekara başına verilen 1.098 TL destekte enflasyon oranları dikkate alınmakta mıdır? Üreticinin enflasyon karşısında kaybını telafi etmek için bir revizyon planlanmakta mıdır?
4- Üreticiler pamuk fiyatının düşük, desteklerin yetersiz olmasından kaynaklı buğday, ayçiçeği ve yer fıstığı ekmeye başlamasının uzun vadede su kaynaklarına ve toprak verimliliği üzerindeki etkileri Bakanlığınızca araştırılmış mıdır?
5- Pamuk üretiminde yaşanan düşüşle beraber hükümetin ithalata yönelmesinin maliyeti ne kadardır?
6- Pamuk üretimine yönelik 2026-2010 yılları için stratejik bir plan hazırlanmış mıdır? Hazırlanmış ise üreticiye yönelik üretimi artırmak için hangi önlemler alınmıştır?
7- Yerli çiftçilerimize üretimi sürdürmeleri için pamuk üretimine verilen sübvansiyonların artırılması ve yeni devlet destekleriyle pamuk tarımına teşviklerin yapılmasına yönelik bir çalışma mevcut mudur?
ARTUKLU HABER AJANSI-ANKARA